Os ´e-mail´ apontoan o caso de axuda a domicilio

Uns 335.000 euros en presuntas facturas falsas con conceptos simulados ou inflado, un suposto "sobrecusto" de 250.000 por un servizo que decantó a adjudicación e non se prestou. Unha débeda de ata 900.000 euros coa Seguridade Social. Presuntos delitos de estafa e malversación. Son as sospeitas que mantén o xuíz Antonio Piña desde que a principios de 2013 puxo o foco sobre a xestión da axuda a domicilio ?entre 2007 e 2011?, tras unha denuncia de Democracia Ourensana (DO). Mentres, o servizo básico pasou por unha ameaza de despedimentos, recortes de persoal e folga, un intento de rescisión da actual adjudicataria ao alegar falta de ingresos suficientes e un novo concurso á vista. Tamén, o arquivo de denuncias cruzadas entre os dous exsocios e o visto bo dun xuíz do contencioso á última concesión, a de 2011.
Os indicios que o instrutor polo penal plasmou nun auto do pasado mes de outubro vense apontoados coa colección de correos electrónicos intercambiados entre a empresa e o Concello. A trasfega era continuo. As ducias demostran un diálogo intenso e completan o relato suxerido, nun inicio, por unha selección aportase polos dous empresarios, exsocios enfrontados, para cargar o un contra o outro.
Xunto aos empresarios e varios funcionarios de control do seu servizo, está imputada a concejala de Benestar, Marga Martín. O xuíz atribuír no auto previo o rol de cooperadora necesaria para unha estafa grave en concurrencia cunha falsedad de documento mercantil. Tamén detectou posibles delitos de malversación. Na análise dos ordenadores dos principais investigados, a Garda Civil non atopou ningún correo emitido por ela. Pero aparece mencionada na gran maioría dos enviados polos exsocios. A concejala defendeu a súa inocencia e o bo funcionamento do servizo. Segundo a súa versión, conceptos de abono discutido, como os desprazamentos, podíanse facturar e contrátaa anterior á investigada, cando aínda gobernaba o PP, tamén recorría ás discutidas "facturas de regularización" para esgotar todo o orzamento.

Citas con altos funcionarios. O groso de correos electrónicos, aportados a todas as partes paras a súa análise, suman máis elementos de interpretación. Son 250 páxinas de contexto. Algúns aluden ao envío de "facturas extra" á edil "en sobre pechado"; discutíase a "estratexia" de como gastar o diñeiro público "non utilizado" ; a propia empresa aportaba "proxeccións" de gasto; ou se informaban de citas con altos funcionarios do Concello. En xullo de 2010, o gerente, Alberto López, informa ao seu exsocio, José Troncoso: "Chamoume Benigno para manter unha reunión e en principio pechar o tema que nos ocupa". En setembro dese ano, acláralle: "Mañá apróbase na xunta de goberno nosa tema. A información facilitouma Gonzalo".

Facturas "extra", horas "reais". É o núcleo da causa. O 26 de febreiro de 2008, o empresario José Troncoso, un dos exsocios imputados, explica á política: "Querida Marga, envíoche os datos que me pediches o pasado venres sobre o orzamento, en diñeiro e horas, que faltaría por gastar. Tamén che envío a redución mensual da factura que emitiremos nos últimos dez meses do ano a conta da factura extra do mes de decembro do 2007. Con relación a esta gustaríanos saber o concepto que poñeriamos na factura para xustificar a redución cada mes. Outros anos utilizouse o concepto de achega de usuarios, pero nunca foi unha cantidade tan alta. A redución que aplicariamos a cada factura sería de 9.977,76 euros".
En xuño de 2008, Troncoso conta ao seu entón compañeiro, Alberto López: "Envíoche a factura de xuño. Como poderás ver, a primeira correspóndese co número real de horas e a segunda, coa factura modificada resultado de efectuar a minoración mensual de case 10.000 euros". En novembro de 2008, hai outro e-mail de Troncoso que fai referencia a facturas "extras": "Envíoche a factura extra do mes de novembro e de decembro. Hase prorrateado a primeira no primeiro semestre e a segunda no segundo. colocamos a menor no primeiro semestre porque o que veu ocorrendo sempre é que se incrementou mensualmente o número de horas mes a mes, non ao revés. É máis lóxico que a cantidade maior a regularizar produciuse no segundo", explicáballe.
As facturas de regularización de 2007 e a de 2008, un dos focos da causa, sumarían 335.000 euros. Segundo o xuíz plasmou no auto, "faltan groseramente á verdade". As notas, afirmou o instrutor, "permiten á empresa recuperar impórtelos non facturados, supuestamente destinados a compensar a factura do 2007, e obter un lucro de 235.988,41 euros". Para o xuíz, o Concello desembolsó á empresa adjudicataria, a UTE Troncoso-Saludges, "entre 3.000 e 5.000 euros mensuales" en concepto de desprazamentos, "sen que Benestar efectuase comprobación algunha". Este cómputo anotado ás facturas, de ata 2,5 horas pese a que os traxectos de casa a casa producíanse en lugares "moi próximos", fíxose "de forma arbitraria para conseguir o importe buscado".

Urgían pagos á concejala. Segundo un correo de 15 de novembro de 2010, o empresario pide a Marga Martín "si podemos cobrar este tema" ante "outro vencimiento da Seguridade Social". Referíase a facturas de regularización dese ano. O 19 dese mes, implora á concejala: "Por favor, axúdame con este tema, que envíen as facturas a compras do mes de outubro". En decembro de 2010, a tesorera municipal advertiu nun informe: "Todos os meses preséntase nesta tesorería a mesma incidencia, chamadas do proveedor e da concejala solicitando o pago inmediato das facturas".

Listas de posibles enchufes. Antonio Piña entende que debe ser outro maxistrado o que investigue si se enchufaron a traballadores por orde do exalcalde na empresa de axuda a domicilio. Como Alicerce de Lara pescuda en Lugo en relación a decenas de presuntos recomendados polo seu afinidad ao PSOE ou o exalcalde para a adjudicataria do lixo.
Piña deduciu testemuño dalgúns "e-mail" extraídos pola Garda Civil nos que a secretaria particular remite amplas listas de persoas para posibles enchufes "por indicación" de Francisco Rodríguez. Con nomes de "persoas marcadas en laranxa". O gerente especificaba a unha traballadora da empresa: "Por favor, ter en conta a estas persoas nos procesos de contratación. Si contrátase a alguén, coméntamo". O exalcalde recomendaría a 4 persoas para os postos "de condutor e axudante". Só un dixo estar interesado.
O xuíz tamén derivou á quenda de reparto outro correo ?destapado por FARO en marzo de 2013? no que a persoa de confianza presuntamente comunicou a adjudicación doutro servizo, o comedor sobre rodas, media hora antes de que se reunise a mesa.


O exalcalde mediou. "Estimado Paco, poderíase conseguir unha cita con doña Margarita Castejón García (PSOE), área de Benestar Social, Educación e Vivenda, do concello de Pontevedra? Falamos". Remíteselle López en agosto de 2010 á secretaria particular do exalcalde para que llo pase.
Nun correo de marzo de 2010, o gerente confirma ao seu exsocio que "o martes estiven coa concelleira delegada de asuntos sociais do concello da Coruña, a reunión durou aproximadamente unha hora (...) Sacarán a licitación pública o comedor sobre rodas e comprometeuse a comentar o borrador dos pliegos deste concurso connosco".
O 18 de xaneiro de 2010, como xa publicou FARO, López aseguraba recibir, en torno a hora e cuarto antes, unha chamada de Francisco Rodríguez. "Comentoume que estivo esta mañá en Santiago coa concejala de servizos sociais da Coruña"."Reiteroulle o noso bo facer e recordoulle que nos tratase co máximo agarimo". Con todo, segundo indica o perfil do contratante do concello da Coruña, Troncoso Saludges Servizos Sociosanitarios non obtivo, de acordo aos datos da web municipal, ningunha concesión do goberno coruñés.
"Falei por teléfono co alcalde e comenteille que nos tiña que poñer en conexión co alcalde de Lugo". Indícallo o gerente ao seu exsocio o 13 de setembro de 2009, dous días despois de que este lle falase dun concurso na cidade da muralla para a xestión dun centro de día municipal. En xaneiro, Troncoso anuncia a López a chegada dunha invitación de Lugo.